مترجم بومی، مترجم بیگانه و نحوه برخورد آنها با واژگان همایند

پژوهش حاضر به بررسی نحوه برخورد دو گروه از مترجمان حرفه ای (بومی و بیگانه) با مشکلات ترجمه واژگان همایند که مونا بیکر به آنها اشاره دارد، می پردازد. بدین منظور محقق سه داستان از ادبیات معاصر نوشته صادق هدایت (بوف کور، سه قطره خون و سگ ولگرد) و دو نسخه ترجمه برای هر داستان که یکی توسط مترجم بومی و دیگری توسط مترجم بیگانه ارایه شده بود را برای تعیین60 همایند فارسی و 120 همایند ترجمه (2 ترجمه به ازای هر همایند متن مبدأ/فارسی) انتخاب و مطالعه کرد. مترجمان بومی و بیگانه به ترتیب عبارتند از: سیاوش دانش، ایرج بشیری و دی.پی کاستلو، برایان اسپونر و ریچارد آرندت. سپس همایندی های مورد نظر به سه گروه همایندی های فرهنگی، برجسته و غیر برجسته جدول بندی شد (20 همایندی مبدأ و دو نسخه ترجمه از آنها برای هر گروه) و در اختیار 8 دانشجوی سال آخر کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی قرار گرفت تا آنها با توجه به دانش و تجارب زبانی و ترجمه ای خود و بر اساس پارامترهایی که بیکر مشخص کرده بود یکی از دو ترجمه موجود به ازای هر همایندی مبدأ را برای تحلیل نهایی داده ها انتخاب کنند. بنابراین ترجمه هایی را که اکثریت دانشجویان انتخاب کردند مورد تحلیل نهایی قرار گرفت بدین صورتکه ترجمه معکوس همایندی های ترجمه شده ارایه گردید تا شیوه ای را که هر یک از مترجمان دو گروه برای ترجمه اتخاذ کرده بود، بدست آید. سپس شیوه های بدست آمده در جامعه آماری پژوهش مورد بررسی قرار گرفت و منتج به نتایج ذیل گشت: 1. با توجه به سه نوع همایندی تحت مطالعه این پژوهش، هیچ یک از مترجمان بومی و یا بیگانه به شیوه خاص و مستقل برای ترجمه اصرار نداشته اند و ترجمه آنها حداقل برای یکبار از هر یک از شیوه های بدست آمده بهره مند شده است. 2. اگر چه مترجمان شیوه های "جا افتاده" (بیکر) را به عنوان روشهای راهگشا و کارساز به کار می گیرند اما این شیوه ها تنها شیوه های برخورد با مشکلات همایندی ها نیستند. مترجمان روشهای ترجمه ای را به کار گرفتند که در لیست روشهای ارایه شده بیکر وجود نداشت.مترجمان می توانند این شیوه های جدید را در برخورد با همایندی ها به کار بگیرند. 3. مگر در مورد آن دسته از همایندی های فرهنگی که در ترجمه آنها از روش "معادل توصیفی" استفاده شده بود در سایر موارد مترجمان بیگانه نسبت به مترجمان بومی موفقتر عمل کرده اند.